วันนี้เราพาทุกคนมาทำความรู้จักกับ “cyanide” สารเคมีสุดอันตรายที่มีความเป็นพิษสูง สามารถละลายน้ำได้ง่ายมี “กลิ่นคล้ายอัลมอนด์” หลังเมียตำรวจใช้วางยาปลิดชีพเพื่อนสนิทหวังชิงทรัพย์ตามข่าวที่เสนอไปก่อนหน้านี้แล้วนั้น อ่านข่าวเพิ่มเติม
ไซยาไนด์ คืออะไร
สารเคมีที่อันตรายชนิดนี้มีรูปแบบที่หลากหลายทั้งในรูปแบบของแข็ง(solid) ของเหลว(liquid) และแก๊ส(gas) โดยแต่ละชนิดมีแหล่งที่มาและคุณสมบัติที่แตกต่างกันไป ดังนี้
Sodium cyanide (NaCN) มีลักษณะเป็นของแข็ง(solid) สีขาว อาจอยู่ในรูปแบบผลึก แท่ง หรือผง มักพบได้ในอุตสาหกรรมเหมืองแร่ ใช้ในการเคลือบเงาหรือเคลือบสีเหล็ก และเป็นส่วนประกอบในยาฆ่าแมลง “สามารถเข้าสู่ร่างกายจากการสัมผัสบริเวณปากแผล การสูดดม หากรับประทานอาจเป็นพิษถึงตายได้”
Potassium cyanide (KCN) มีลักษณะเป็นก้อนผลึก หรือผงสีขาว เมื่อเป็นของเหลวจะมีความใส ไม่มีสี มีกลิ่นคล้ายแอลมอนด์ มักจะนำมาใช้สกัดแร่ อย่างทองหรือเงิน และยังพบได้ในยาฆ่าแมลง เมื่อ Potassium cyanide หากเจอกับความร้อนจะทำให้เกิดควันพิษ “หากได้รับเข้าสู่ร่างกายอาจรบกวนการทำงานของอวัยวะภายในจนเป็นอันตรายถึงชีวิต”
Hydrogen cyanide (HCN) อาจจะมาในรูปของของเหลว หรือแก๊สที่ไม่มีสี พบมากในควันจากท่อไอเสีย ควันบุหรี่ และควันจากโรงงานอุตสาหกรรม “หากสูดดมเข้าไปอาจทำให้เกิดผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ ระบบประสาทส่วนกลาง และยังก่อให้เกิดการระคายเคืองตามผิวหนังและดวงตา”
Cyanogen chloride (CNCl) มีลักษณะเป็นของเหลว(liquid) หรือแก๊ส(gas) ที่ไม่มีสี มีกลิ่นฉุน และเป็นพิษอย่างรุนแรงหากเกิดการเผาไหม้ “อาจทำให้ระคายเคืองเมื่อสูดดมเข้าร่างกาย”
อาการเมื่อได้รับ cyanide
หากได้รับพิษจาก cyanide จะเกิดอาการอย่างรวดเร็ว โดยผู้ป่วยจะมีอาการดังต่อไปนี้
อาการไม่รุนแรง
- เกิดอาการกล้ามเนื้อล้า แขนขารู้สึกหนัก
- หายใจลำบาก
- ปวดหัว รู้สึกมึนงง วิงเวียน
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ลมหายใจมีกลิ่นอัลมอนด์จาง ๆ
- ระคายเคือง คันบริเวณปากจมูก และคอ
อาการรุนแรง
- หายใจลำบาก
- คลื่นไส้และอาเจียนอย่างรุนแรง
- ชักหมดสติ
- เสียชีวิตภายใน 10 นาที
สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการเฉียบพลัน ส่วนมากได้รับ cyanide เข้าสู่ร่างกายทางการหายใจ การกิน และการซึมเข้าสู่ผิวหนัง หากได้รับ cyanide ในปริมาณมาก ๆ จะมีฤทธิ์ยับยั้งการหายใจในระดับเซลล์ ทำให้เซลล์เสียชีวิตได้
การปฐมพยาบาล
1. หากได้รับทางการหายใจ : ให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจน และอากาศบริสุทธิ์ให้เพียงพอ ห้ามผายปอดผู้ป่วยด้วยวิธีปากต่อปาก และรีบนำตัวผู้ป่วยส่งให้แพทย์ทันที
2. หากได้รับทางผิวหนัง : ก่อนเริ่มทำการปฐมพยาบาลผู้ป่วยต้องสวมถุงมือป้องกัน ถอดเสื้อผ้าของผู้ป่วยที่เปื้อน cyanide ออก จากนั้นล้างผิวหนังด้วยน้ำเป็นจำนวนมาก แล้วนำส่งแพทย์ทันที
3. หากได้รับทางดวงตา : รีบล้าง cyanide ออกด้วยน้ำสะอาดจำนวนมากเป็นเวลาหลายนาที หากใส่คอนแทคเลนส์ให้รีบถอดออก แล้วรีบส่งตัวให้แพทย์ทันที
4. หากได้รับทางปาก : ให้รีบล้างปากโดยทันที และให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย ห้ามผายปอดด้วยวิธีปากต่อปาก และห้ามทำให้ผู้ป่วยอาเจียน จากนั้นรีบส่งแพทย์ทันที
หมายเหตุ : เมื่อพบผู้ป่วยที่ได้รับพิษของ cyanide ไม่ว่าจะทางใดก็ตามที่กล่าวมานี้ ควรรีบปฐมพยาบาลเบื้องต้นและนำตัวส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด เพราะหากได้รับในปริมาณมากจะทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ในเวลาอันรวดเร็วได้
เรื่องราวเพิ่มเติม
บริษัท AstraZeneca ยอมรับวัคซีนโควิด19 เสี่ยงลิ่มเลือดอุดตัน
น้องแคร์หายตัว สาววัย 26 ปี หายตัวปริศนาถูกจับตัวที่มาเลเซีย
แพทย์นิติเวช เผยการเสียชีวิตผู้รับวัคซีนโควิด19 mRNA ไม่จริง